Wat zijn de meest voorkomende emoties die gevoeld worden na een miskraam?

Die gevoelens zijn zeer uiteenlopend. Een vrouw die een miskraam achter de rug heeft, wordt rouwproces in gedwongen. 

De man gaat daar in mee en doorloopt min of meer hetzelfde proces.

Volgens Kübler-Ross zijn er vijf verschillende fases in dat proces: ontkennen, kwaad worden, onderhandelen (kunnen we niet dit of dat doen - had ik maar meer dit of dat gedaan…), een soort depressie door het verdriet dat naar boven komt en tenslotte de acceptatie. 

 

We zijn er nu achter gekomen dat die fases niet lineair (stap voor stap) verlopen maar door elkaar verweven zijn. 

Sommige vrouwen slaan fases over, andere blijven zeer lang in een bepaalde fase hangen of hernemen een fase die al aan bod is gekomen. Ze zitten bijvoorbeeld al in de aanvaardingsfase, maar worden plots weer terug geworpen naar een vorige fase.

Dat maakt het ook extra moeilijk voor de omgeving. Vrienden of familie denken dan: gelukkig gaat het nu goed met hem, hij is eroverheen. Maar dat kan een momentopname zijn want de dag erna gaat het misschien niet meer zo goed. 

Voor de omgeving is het dus zeer moeilijk om te peilen waar die rouwende persoon op dat moment is, in welke fase hij zich bevindt.

 

Naast verdriet zijn er ook nog heel veel andere emoties die kunnen loskomen zoals bijvoorbeeld kwaadheid. 

Dat is een lastige emotie want op wie moet een vrouw die een miskraam had eigenlijk kwaad zijn? Ook onmacht of ongeloof manifesteren zich vaak. Allemaal zeer moeilijke emoties die zo’n vrouw als mama in spe beleeft, maar waar ook zeker de papa last van kan hebben. 

 

Bij de partner zijn die emoties meestal niet zo sterk. Hoe komt dat?

Vaak toont de partner zijn gevoelens niet. Toch zit hij meestal ook met al die emoties. Ook hij verliest de verwachting van een nieuwe baby. Daarom vind ik het belangrijk om ook de papa’s hierin niet te vergeten want vaak is dat wel het geval. Ik heb zelf twee miskramen meegemaakt en het viel mij telkens op dat er aan mijn vriendin werd gevraagd hoe het ging, maar niet aan mij. En dat klopt niet.

 

Misschien voelt een man het verdriet of gemis in eerste instantie wel minder sterk of gaat hij er gemakkelijker mee om. Mannen en emoties, dat gaat niet altijd zo goed samen. Vaak zijn ze opgevoed met het motto dat ze niet slap mogen zijn of verdrietig, dat ze sterk moeten zijn. Zij moeten er trouwens ook voor zorgen dat alles verder normaal loopt, zij moeten ‘de boel’ draaiende houden terwijl hun vrouw rouwt. Vaak hebben zij het gevoel dat zij in eerste instantie hun vrouw moeten ondersteunen, terwijl ze zelf ook met die emoties zitten. Het gebeurt immers bij haar, zo denken zij. Zowel de medische ingrepen als het fysieke verlies van het vruchtje.

 

Ik weet niet of de gemiddelde partner dat verdriet niet voelt of minder snel voelt, maar ze voelen zeker meer druk van de buitenwereld. Daardoor gaan ze vaak worstelen met vragen als: mag ik hier wel verdriet hebben, is dat wel gerechtvaardigd? En hoe kan ik hiermee omgaan?

 

Ik merk in elk geval dat het uiten van emoties nog altijd zeer moeilijk ligt bij mannen, zeker als het over zo’n belangrijk onderwerp gaat. Bij vrouwen gaat dat over het algemeen veel gemakkelijker zeker als het over verdriet gaat. Daarom lopen de meeste mensen op dat moment voorbij aan de papa en komt hij niet in beeld. Ook dat is een miskend verdriet.

 

Hoe ga je als partner om met de gevoelens van je vrouw na een miskraam?

De partner speelt een cruciale rol, in beide richtingen.

Het is van belang om niet alles in zwart-wit te stellen. Om te laten blijken dat alles mag, om toe te laten dat alle fases samen doorlopen kunnen worden 

Het is belangrijk ook om sommige dingen samen te voelen, in harmonie met elkaar, maar ook om elkaars grenzen te respecteren. Vaak heeft de vrouw of man behoefte aan ruimte en aan alleen zijn, andere keren heeft hij/zij behoefte aan nabijheid van de ander.

 

Er goed over communiceren is de boodschap.

De man kan bijvoorbeeld vragen wat zijn vrouw voelt, waaraan ze behoefte heeft. Dat is niet altijd gemakkelijk want rouwprocessen verlopen vaak in een ander tempo. Het kan zijn dat de ene partner al wat verder is dan andere. Er is dus altijd een gezamenlijk rouwproces, maar er is ook een individueel rouwproces en het is een heel moeilijke opdracht om die op elkaar af te stemmen. Niet allen bij een miskraam, maar ook bij een ander verdriet.

 

Er wordt vanuit de buitenwereld (vrienden, collega’s, zelfs familie) niet altijd voldoende begrip/steun getoond voor een miskraam. Hoe kan dit beter?

Een miskraam wordt vaak wat gebagatelliseerd. Dat heeft veel invloed.

Van buitenaf en vanuit de maatschappij wordt er vooral gerationaliseerd. Mensen reageren op een miskraam met rationele opmerkingen als: ‘je bent nog jong’, ‘de natuur heeft zijn werk gedaan’, ‘je hebt gelukkig al een kindje’... Ze steunen je niet in je rouwproces, maar willen je al meteen meenemen naar de volgende stap.

We zijn eigenlijk allemaal meestal ook bang van emoties en zeker als het over een dergelijk verdriet gaat. De ervaring leert echter dat stil staan bij zoiets, zeer verhelderend en rustgevend werkt. Niet alleen voor de persoon in kwestie, maar ook voor jezelf.

 

Dat rationaliseren is goed bedoeld uiteraard, maar het gaat voorbij aan de emoties die op dat moment spelen. Het zijn allemaal dingen die de rouwende man zelf ook wel weet, maar ze helpen hem niet vooruit.

Een oneliner kan het verdriet van de man en de vrouw niet oplossen. Uitspraken als ‘kijk wat je wel hebt’ of ‘je kunt volgende maand opnieuw proberen om zwanger te worden’ zijn niet op z’n plaats in dezen.

Wat er zich nu afspeelt en hoe hij zich nu voelt, is het enige wat telt voor de man en vrouw op dat moment. Het is dus belangrijk om stil te staan bij jullie emoties. Vraag hoe ze zich voelt, hoe het met haar gaat. Ga er naast staan. Niet om te proberen ze uit de put te trekken, maar om ze te ondersteunen in wat er komt. En luister vooral. Misschien is er op dat moment niets, of misschien is er veel verdriet of veel kwaadheid. Het is wat het is.

De vrouw zal op die manier ook voelen dat haar emoties worden erkend. Gebeurt dat niet, worden de emoties niet erkend, dan is dat even zo. Ook daar komen jullie uit en je zal zien dat het jullie sterker maakt. Maar doe het samen.